H επίθεση των βακτηρίων

Αφορμή για το εν λόγω σημείωμα αποτέλεσε  πρόσφατη δημοσίευση Βρετανικής έρευνας σχετικά με τις επιπτώσεις της επέκτασης των ανθεκτικών βακτηρίων στην δημόσια υγεία. Η μελέτη που παραδόθηκε στον πρωθυπουργό κο Κάμερον από τον επικεφαλής της ομάδας αντι-μικροβιακής αντοχής, οικονομολόγο κο Τζιμ Ο Νιλ , αποφαίνεται ότι έως το 2050 οι θάνατοι κατ’ έτος, λόγω της επέκτασης των ανθεκτικών βακτηρίων, θα ανέρχονται κατά μέσο όρο τους 10 εκατ. ανθρώπους!  Το φαινόμενο κρίνεται εξ ίσου απειλητικό για την ανθρώπινη ζωή μ αυτό της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη αφού εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε περιορισμό του παγκόσμιου ΑΕΠ έως και 3,5% ενώ το κόστος αντιμετώπισης θα φτάσει στα 100 τρις $!

Τα μεγαλύτερα πλήγματα  θα σημειωθούν σε χώρες που συνδυάζουν μεγάλη πληθυσμιακή συγκέντρωση και χαμηλές δαπάνες υγείας όπως για παράδειγμα η Νιγηρία όπου 1 στους 4 θανάτους θα προκαλείται από λοιμώξεις ή η Ινδία όπου εκτιμάται ότι θα χάνουν την ζωή τους πάνω από 2 εκατ. άνθρωποι ετησίως. Στον Δυτικό Κόσμο ήδη σήμερα 50.000 είναι κατά μέσο όρο οι θάνατοι ετησίως, από συναφείς αιτίες με τον ρυθμό να βαίνει συνεχώς αυξανόμενος.  Στις κυριότερες αιτίες συγκαταλέγονται οι παρενέργειες από  τα ανθεκτικά στελέχη της φυματίωσης, της ελονοσίας , της σαλμονέλας και του Ecoli.

Τι είναι όμως αυτό που προκαλεί την έξαρση και την ανθεκτικότητα των βακτηρίων; Η βασικότερη αιτία είναι η επέκταση της χρήσης των αντιβιοτικών που συνδέεται με την αυξητική τάση κατανάλωσης χημικών φαρμακευτικών σκευασμάτων. H απαίτηση όλο και ισχυρότερων αντιβιοτικών για την αντιμετώπιση των βακτηρίων καθιστά όλο και πιο επικίνδυνες τις εγχειρήσεις όπως πχ τις καισαρικές τομές, τις μεταμοσχεύσεις ακόμα και τις χημειοθεραπείες!

 Ο Ιπποκράτης  αποκάλυψε 4 αιώνες π.χ πως η βάση της καλής υγείας είναι το έντερο μας. Στο έντερο βρίσκονται 10 φορές περισσότερα βακτήρια απ όσα βρίσκονται σ όλα τα ανθρώπινα κύτταρα του οργανισμού μας  αποτελώντας μια χλωρίδα που όταν είναι υγιής παρέχει στον οργανισμό προστασία από μολύνσεις, ρυθμίζει τον μεταβολισμό και συμβάλλει πάνω από 75% στην ρύθμιση του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Κάθε διαταραχή της όμως οδηγεί  σ ένα ευρύ φάσμα ασθενειών όπως ο διαβήτης , η παχυσαρκία, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η κατάθλιψη , ο αυτισμός και οι αυτό-άνοσες παθήσεις (ελκώδη κολίτιδα, νόσος Crohn ).

Στις βασικές αιτίες της απορύθμισης της χλωρίδας του εντέρου συγκαταλέγονται: η πολυφαρμακία -ιδιαίτερα των αντιβιοτικών-, τα αντισυλληπτικά , οι ποικίλες δίαιτες -ειδικά σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση (κεφίρ , γιαούρτι κλπ)-, οι χρόνιες λοιμώξεις, η υποβάθμιση της δημόσιας υγιεινής , το άγχος που οδηγεί στο χρόνιο στρες , -δλδ πολλές  απ τις συνήθειες  του σύγχρονου τρόπου ζωής μας-.

Ιδιαίτερη επιβαρυντικός κρίνεται ο παράγοντας της κατανάλωσης εισαγόμενων κρεάτων και πουλερικών τα οποία αυξάνουν την ποσότητα αντιβιοτικών στον οργανισμό μας. Ο λόγος είναι ότι τα αντιβιοτικά που εμπεριέχονται στο κρέας που καταναλώνουμε και που  χρησιμοποιήθηκαν για την γρήγορη πάχυνση τους και την αντιμετώπιση των ασθενειών στις βιομηχανικές φάρμες εντατικής παραγωγής, προστίθενται στα χημικά αντιβιοτικά των χρησιμοποιούμενων φαρμάκων, καταστρέφοντας σταδιακά την ισορροπία της χλωρίδας του εντέρου. Στη χώρα μας το 75% του κρέατος των βοοειδών που καταναλώνεται είναι εισαγόμενο ενώ οι έλεγχοι για τις ποιοτικές προδιαγραφές και την τήρηση κανόνων δημόσιας υγιεινής είναι υποτυπώδεις.

Επιπρόσθετα επιβαρυντικός παράγοντας, πέραν των διατροφικών μας συνηθειών, αποτελεί η κατακόρυφη πτώση των δαπανών στο χώρο της υγείας και ιδιαιτέρως η έλλειψη  μέτρων  δημόσιας υγιεινής. Ο παράγοντας αυτός παρατηρείται  από την αύξηση των κρουσμάτων των ενδο-νοσοκομειακών λοιμώξεων που οδηγεί σε θάνατο  το 10% των ασθενών στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας μας (3.000 θάνατοι το χρόνο κατά μέσο όρο)! Η μικροβιακή αντοχή στα δημόσια νοσοκομεία δεν περιορίζεται ποια μόνο στα κλινικά τμήματα υψηλού κινδύνου (μονάδες εντατικής νοσηλείας), αλλά επεκτείνεται και στους κοινούς θαλάμους ακόμα και στα κέντρα φυσικής αποκατάστασης, δεδομένης της έλλειψης ισχυρών αντιβιοτικών στα Δημόσια Νοσοκομεία.

Η Λόρα Πίντοκ, καθηγήτρια Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, που πραγματοποιεί έρευνα στα ανθεκτικά βακτήρια διατείνεται πως απαιτούνται άμεσα επενδύσεις για την αντιμετώπιση των κρουσμάτων αυτών. Στις επενδύσεις περιλαμβάνονται κονδύλια συνεργασίας μεταξύ  πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων βιοτεχνολογίας για νέα εμβόλια και φαρμακευτικά σκευάσματα αλλά και εναλλακτικές θεραπείες με αντισώματα. Είναι γνωστό πως  η αντιμετώπιση των συνεπειών του μοντέλου ζωής του Δυτικού Κόσμου  αντιμετωπίζεται μ έναν νέο κύκλο κερδών για τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες φαρμάκων, στην κατεύθυνση που συνιστά την τάση της «υπερ-βιομηχάνισης» και όχι βέβαια με την ριζική αλλαγή του «άρρωστου τρόπου ζωής μας».

Ένας εναλλακτικός δρόμος θα ήταν αυτός που  αξιοποιώντας την ολιστική οπτική της υγείας στην ιατρική μας παράδοση, θα προωθούσε έναν διαφορετικό  τρόπο ζωής βασισμένο στις αρχές της εξισορρόπησης Ανθρώπου -Φύσης. Έναν τρόπο ζωής βασισμένο στη φυσική διατροφή, με προτεραιότητα στα τοπικά βιολογικά προϊόντα, στην υποκατάσταση των χημικών φαρμάκων από μέτρα υγιεινής, σωματικής άσκησης και χρήσης φυσικών αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, στην επέκταση του ελεύθερου χρόνου, της πνευματικής δημιουργίας  και των κοινοτικών εγχειρημάτων ως αντίδοτο στον ατομιστικό καταναλωτισμό  και στην πρόληψη των ψυχικών παθήσεων.

Καλή χρονιά με υγεία σε όλους!