- Οι συνεταιρισμοί ως δομικό
αντιστασιακό στοιχείο του Ελληνικού Έθνους μέχρι την παλιγγενεσία
Στην ιστορική διαχρονία του
Ελληνισμού οι συνεταιρισμοί αποτελούν την κυρίαρχη μορφή οικονομικής οργάνωσης,
βασισμένοι στην κοινοτική και πνευματική παράδοση της Ορθοδοξίας που συμπυκνώνουν
τον «αντιστασιακό χαρακτήρα του Έθνους μας». Ο διμέτωπος αγώνας κατά της
Δυτικής αποικιοκρατίας και των Τούρκων κατακτητών έκρινε μεταξύ άλλων και την εξέλιξη
της ανάπτυξης των συνεταιρισμών στον τόπο μας.
Ενδεικτική περίπτωση συνεργατισμού
τα Αμπελάκια της Θεσσαλίας που από το 1770 –δηλαδή πολύ πριν από το 1844 οπότε εμφανίζονται
οι Σκαπανείς του Ροτσντειλ-δημιουργήθηκε η περίφημη Συντροφιά/Αδελφότητα εμπόρων
και βαφειάδων, με αντικείμενο την κατεργασία και την βαφή νημάτων με πρώτη ύλη
το φυτό Ριζάρι (που εισάγονταν από την Σμύρνη και αλέθονταν σε τοπικούς μύλους)
και το βαμβάκι από την περιοχή του Τυρνάβου. Η Συντροφιά των Αμπελακίων
λειτούργησε σαν πρότυπος προ-καπιταλιστικός συνεταιρισμός για περισσότερο από
30 χρόνια μ’ ένα δίκτυο εμπορικών δραστηριοτήτων που εκτείνονταν από το Λονδίνο
μέχρι την Κων/πολη. Η πρωτοτυπία έγκειται στο ότι η λειτουργία του βασιζόταν σε
Γενική Συνέλευση ενώ από τα έσοδα της δραστηριότητας, αφού αφαιρούνταν οι φόροι
για τους Τούρκους, δίνονταν χρήματα για
την κάλυψη των προνοιακών δομών της κοινότητας: σχολείων, εκκλησιών, περίθαλψης
αρρώστων και φτωχών. Με το αποθεματικό του συνεταιρισμού ιδρύθηκε πρότυπη σχολή,
το «Ελληνο-μουσείο» στην οποία δίδαξαν προσωπικότητες όπως ο Ευγένιος
Βούλγαρης, ο Κούμας κα.