ΗΠΕΙΡΟΣ-ΜΝΗΜΕΣ ΔΙΑΚΟΠΩΝ

«…μη κουραστείς στη στράτα μας , την λεβεντιά μη χάνεις η στάνη, το καλύβι μας , ο κήπος το χωράφι μας έζησαν , μας άξιναν πρέπει να τα τιμάμε…»

έλεγαν οι παλιοί άνθρωποι στον τόπο μου,  στη γη που πάτησαν οι ιεροί Μύστες των Σελλών για να δοξάσουν ξυπόλητοι την Μητέρα Γη και να διαβάσουν τα μελλούμενα στο θρόισμα της ιεράς φηγούς . Εκεί που το Ελληνικό Πνεύμα νοηματοδοτήθηκε από την βαθιά σχέση του Ανθρώπου με την Φύση και το Αρχαίο Θέατρο έγινε το μεγάλο σχολείο συμφιλίωσης του Ανθρώπου με την Τραγική του Μοίρα. Στη γη που αιώνες μετά οι Σουλιώτες έκαναν Πράξη τον Αντιστασιακό χαρακτήρα του Ελληνισμού γινόμενοι οι προπομποί της μεγάλης Επανάστασης του Γένους από τον Οθωμανικό Ζυγό.

Σήμερα στον ίδιο τόπο στις υπώρειες της  Ολύτσικας,  την ησυχία το απομεσήμερο παραβιάζει ο ήχος  των τζιτζικιών, αργότερα οι βαριές πατημασιές των λιγοστών γερόντων που επιστρέφουν από την απογευματινή τους βόλτα στα μισοσκότεινα σοκάκια του μαχαλά. Τελευταία απογραφή το 2011 70 κάτοικοι (από 183 το 2001), μόνιμα διαμένοντες 10-15! «Πώς να μείνεις εδώ το χειμώνα …;»έλεγε ο γέρος πίνοντας το πρωινό τσίπουρο στο μοναδικό καφενείο της πλατείας. «Μας κόψανε το λεωφορείο, γιατρός δεν υπάρχει, πολλές φορές δεν φτάνει απ το χιόνι ούτε ο πραματευτής ……αλλά κι αυτοκίνητο να χεις ο δρόμος είναι δύσκολος με απότομες στροφές και κοψίματα…. Όταν πιάνουν οι μπόρες και το χαλάζι , υπάρχουν σπίτια που πνίγονται και οικισμοί που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν γιατί χάνετε ο δρόμος…..». Εγκατάλειψη που οδηγεί νομοτελειακά στο κλείσιμο των ορεινών χωριών της Λάκας Σούλι τα επόμενα χρόνια. «….και τι να πρωτο-φτιάξεις?» λέει ο Πρόεδρος της Κοινότητας «…όταν το Κράτος σου δίνει το χρόνο 2.700 € για να καλύψεις όλες τις ανάγκες σου;» Κι από εκεί η κουβέντα ξεστρατίζει στην πολυπόθητη Ανάπτυξη. «Αν φτιαχτεί το εργοστάσιο…..ίσως δούμε κι εμείς καμία άσπρη μέρα!» Πρόκειται για το εργοστάσιο επεξεργασίας απορριμμάτων, 5Km απ το Αρχαίο Θέατρο της Δωδώνης που περιμένουν να δημιουργήσει θέσεις εργασίας για τα εγγόνια τους και να δώσει λεφτά για τις υποδομές του χωριού. Μα για να κάνεις Ανάπτυξη πρέπει πρώτα να είσαι Ελεύθερος, να ορίζεις τον τόπο σου και να βαδίζεις στα χνάρια της  ιστορίας σου, σκέφτηκα και πριν το πω φωναχτά, έφυγα.

 Ένα πρωινό συγυρίζοντας το «κατώι» στο πατρικό μου, έπεσα πάνω σε παλιά αντικείμενα: στον διαλυμένο αργαλειό, στην γάστρα, στην λύτρα για το νερό , στο πέτρινο γουδί και σε δυο κασέλες σκαλιστές με πάνω από έναν αιώνα ζωή!! Άνοιξα το μικρό κασελάκι και μέσα βρήκα σπόρους από λευκό σιτάρι ντόπιο για τα ορεινά που έμεινε εκεί άθικτο για πάνω από πενήντα χρόνια!! Πάνω σ αυτά θα έπρεπε να οικοδομήσουμε ένα νέο όραμα για την Ανάπτυξη ξεκινώντας από την αυτάρκεια και την σωστή διαχείριση των τοπικών πόρων, μονολόγησα. Προς επίρρωση των σκέψεων αυτών, ένα εγχείρημα ξεκίνησε δειλά με τη φιλότιμη προσπάθεια του μπάρμπα μου που μαζεύει και καταγράφει βότανα, αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά που φύονται ελεύθερα στα παρατημένα χωράφια και στα καλντερίμια: ρίγανη, θυμάρι, βάλσαμο, εκουιζέτο, φασκόμηλο και τόσα άλλα που τα προσπερνάμε χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τον πραγματικό πλούτο που μας δίνει απλόχερα η Φύση.

Ο Αύγουστος είναι ο μόνος μήνας που το χωριό έχει λίγη ζωή με την παρουσία των ετεροδημοτών. Προσπαθώντας ν αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία επιδιώχθηκε η πραγματοποίηση μιας λαϊκής γενικής συνέλευσης στο Πνευματικό μας κέντρο για να καταγράψουμε και να ιεραρχήσουμε τα τοπικά μας προβλήματα. Τίποτα όμως δεν είναι αυτονόητο και εύκολο. Κάποιοι εξ Ιωαννίνων «ευυπόληπτοι του Δημοσίου» ερμηνεύοντας τον Καλλικράτη και τις προβλέψεις του σχετικού άρθρου περί παρουσίας του αρμόδιου αντι-δημάρχου και κράτησης πρακτικών από υπάλληλο του Δήμου, κατήγγειλαν την διαδικασία και απεχώρησαν….! Καθόλου τυχαία η δεινή κατάσταση που βρισκόμαστε.

Κατηφορίζοντας στα καμπο-χώρια της Άρτας στα καμπαναριά οι πελαργοί προετοιμάζονται για το μεγάλο ετήσιο ταξίδι τους στις θερμές χώρες της Αφρικής. Στις έρημες στάσεις των λεωφορείων αφίσες από μουσικούς που διαφημίζουν τα πανηγύρια του Αυγούστου! Η αισθητική των προσώπων παραπέμπει σε σκυλάδικο Εθνικής με ανάλογους συνειρμούς για τα ηχητικά ακούσματα που ενίοτε φτάνουν εκκωφαντικά μέχρι το ξημέρωμα!

Στα καφενεία οι κουβέντες έχουν σαν κύριο θέμα τον ΕΝΦΙΑ και τα απροσδόκητα ποσά που καλούνται να πληρώσουν. Η απίστευτη προχειρότητα εφαρμογής ενός ακόμα εισπρακτικού μέτρου σε συνδυασμό με τον ερασιτεχνισμό και την άγνοια των τοπικών λογιστών έχει οδηγήσει πολλούς σε παράκρουση! Ελλείψει κτηματολογίου και δασολογίου επαφίονταν στην εκτίμηση του λογιστή ο προσδιορισμός των εκτάσεων «εντός ορίων οικισμού» ως οικόπεδα ή αγροτεμάχια καθώς πολλές από τις εκτάσεις αυτές, μέσα στις οποίες βρίσκονται σπίτια, καλλιεργούνται. Σε όσες περιπτώσεις δηλώθηκαν ως οικόπεδα και δεδομένου ότι η αντικειμενική αξία αυτών προσδιορίστηκε με τιμή του εγγύτερου αστικού κέντρου δλδ της Άρτας, ο βεβαιωμένος φόρος για ένα παλιό σπίτι μέσα σε 5-6 στρέμματα γης έφτανε στα 2 χιλ € στο οποίο προστίθονταν «συμπληρωματικός φόρος» άνω των 6 χιλ € -αν δε περιλαμβάνονταν και ημιτελές κτίσμα ή αποθήκη μη ηλεκτροδοτούμενη το ποσό αυξάνονταν κατά 500-600 €!!! Ο ΕΝΦΙΑ έγινε το μακάβριο ανέκδοτο του καλοκαιριού για πολλές οικογένειες που τα μοναδικά τους έσοδα ήταν 1 ή 2 συντάξεις του ΟΓΑ και ίσως να εξηγεί την δημοσκοπική πτώση της ΝΔ. Για πολλούς αγρότες ο φετινός χειμώνας θα ναι πολύ δύσκολος. Δεν έχουν ιδέα –ούτε υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση από την Δ/νση Γεωργίας – για το πού θα μπορέσουν να διοχετεύσουν το πορτοκάλι, το μανταρίνι και τα ακτινίδια μετά το εμπάργκο της Ρωσίας -σημειώνουμε πως όλα τα τοπικά αποχυμωτήρια έχουν κλείσει-.

Οι μέρες και τα βράδυα στα χωριά δεν είναι ήρεμες, ο  κόσμος φοβάται από τα συχνά κρούσματα μικροκλοπών –κυρίως από αλλοδαπούς που μένουν μέρες χωρίς δουλειά και κοιμούνται στοιβαγμένοι στις αποθήκες των πτηνοτροφείων- και τους τσιγγάνους που περιφέρονται μετά την καθημερινή του επαιτεία. Στο αφελές ερώτημα προς μια ομάδα ΔΙΑΣ, για ποιο λόγο δεν εμφανίζονται ποτέ στα χωριά,  η απάντηση ήταν αποστομωτική: δεν έχουμε βενζίνη και τα λάστιχα των μηχανών είναι φθαρμένα!!

Την νύχτα ένας ακόμα εισβολέας στο μποστάνια κάνει την εμφάνιση του: ο μυοκάστορας! Εισαγόμενο είδος από την Λατινική Αμερική για την εκμετάλλευση γούνας. Ο γρήγορος όμως πολλαπλασιασμός του και η μετακίνηση του μέσω ποταμών και αυλακών έχει σαν αποτέλεσμα την επέκταση του στον κάμπο όπου καταστρέφει καλλιέργειες, κυρίως καλαμπόκια και οπωροκηπευτικά –ακόμα και αυγά πουλιών στον Αμβρακικό-!!!. Η επέκταση των μυοκαστόρων στην γειτονική Ιταλία είχε σαν αποτέλεσμα μεγάλες καταστροφές στις αγροτικές καλλιέργειες για ν ακολουθήσει κινητοποίηση των τοπικών και περιφερειακών αρχών με ενημέρωση των παραγωγών και την χορήγηση παγίδων για την σύλληψη τους. Ο τοπικός φορέας διαχείρισης δια του Προέδρου του δήλωσε πλήρη άγνοια για το θέμα ζητώντας σχετική φωτογραφία του ζώου, η δε αντιμετώπιση του θα μπορούσε να γίνει μόνο μετά από σχετική εντολή του αρμόδιου Υπουργείου……

Στις παραθαλάσσιες πόλεις της Πρέβεζας, της Πάργας και της Ηγουμενίτσας η εικόνα σαφώς διαφορετική λόγο τουρισμού. Στην Πρέβεζα η εικόνα των θηριωδών κρουαζιεροπλοίων με τις τουριστικές αγέλες περιορισμένες στον ευτυχισμένο μικρόκοσμο τους αποκαθηλώνει κάθε επιχείρημα της Κας Κεφαλογιάννη περί της εισροής συναλλάγματος από το τουριστικό προϊόν. Τα ξενοδοχεία λειτούργησαν για άλλη μια χρονιά με τα τουριστικά πακέτα των “all inclusive” και τουρίστες κυρίως Βαλκάνιους….Έμαθα δε πως ακόμα και σε περιόδους κρίσης λειτουργεί το «Ελληνικό δαιμόνιο» αφού πολλοί κλείσανε τις φετινές τους διακοπές στην Ελλάδα, σε τουριστικά γραφεία των Σκοπίων και της Βουλγαρίας!! Με ιδιαίτερη συναισθηματική βαρύτητα παρακολούθησα το σχετικό σποτ της Περιφέρειας για την Ήπειρο ως Τουριστικό Προορισμό απ’ όλο τον Κόσμο καθώς και την προσπάθεια να συνδεθεί ο τομέας με την πρωτογενή παραγωγή και τα τοπικά προϊόντα (πόσα έχουν μείνει άραγε?) .

Κάνοντας τον απογευματινό μου περίπατο στην περιοχή του Παραλιμνίου της Άρτας είδα εκείνο το απόγευμα μια ομάδα νέων παιδιών –μουσουλμάνων- να έχουν αποθέσει τα χαλάκια τους και να προσεύχονται, από πάνω ακουγόταν τα μεγάλα ηχεία από τα καφέ της πόλης στα οποία οι δικοί μας νέοι συναθροίζονται αγελαία σ αυτή την καθημερινή αδυσώπητη αναμέτρηση τους με τον χρόνο και την εσωτερική τους παραίτηση….

Καλό Χειμώνα!