Η ζωή στη Σαμο αντιμέτωπη με την κρίση

Τα στοιχεία της κρίσης, η έλλειψη θέσεων εργασίας, η έλλειψη των χρημάτων στις τσέπες των ανθρώπων είναι εμφανές παντού για τους 25.000 μόνιμους κατοίκους του νησιού. Σε 2 μεγάλες πόλεις : το Βαθύ και το Καρλόβασι, περίπου το ένα τέταρτο των καταστημάτων σήμερα είναι κλειστά. Οι περισσότεροι από εκείνους που παραμένουν ανοιχτοί προσφέρουν τέτοιες εκπτώσεις που είναι θέμα χρόνου να κλείσουν. Οι συχνές απεργίες των λιμενεργατών έχουν σαν αποτέλεσμα να αδειάζουν τα ράφια των super market κάθε τόσο και να υπάρχει έλλειψη ακόμα και του γάλακτος για τα παιδιά.

Σημείο των καιρών, ο πολλαπλασιασμός των «προς πώληση»  για  αυτοκίνητα, σπίτια, οικόπεδα, τιμαλφή και ότι άλλο έχει αξία . Οι άνθρωποι προσπαθούν ν’ αυξήσουν τα εισοδήματα  τους με κάθε τρόπο  ξεπουλώντας ότι περιουσιακό στοιχείο τους απέμεινε από παλιά κληροδοτήματα προς όφελος κάθε λογής μαυραγοριτών .  

Ο τουρισμός, ο οποίος απασχολεί έναν στους πέντε Έλληνες-και θεωρείται από πολλούς ένας από τους τομείς που είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον της χώρας – βρίσκεται επίσης σε σοβαρή υποβάθμιση. Τουλάχιστον 30 σημαντικά ξενοδοχεία έχουν κλείσει στη Σάμο τους τελευταίους 12 μήνες.
Η συζήτηση στα καφενεία είναι μόνιμα επικεντρωμένη στο οικονομικό και την απώλεια μισθών και την ανεργία. Οι περισσότεροι που αντιμετωπίζουν χρέη και οικονομικά αδιέξοδα  έχουν σταματήσει να πηγαίνουν  παρ όλα αυτά ακόμα και στο καφενείο, λόγω αίσθησης μειονεξίας. Οι υπάλληλοι των υπηρεσιών είδαν όλες τις αποδοχές τους να μειώνονται πάνω από 50% σε μόλις 18 μήνες ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες αντιμετωπίζουν  μονίμως μεγάλες καθυστερήσεις στις πληρωμές για την δουλειά τους. Οι εργαζόμενοι στην οικοδομή γράφτηκαν στον ΟΑΕΔ και δεν θεωρούν πως θα ξανακάνουν κανονικό μεροκάματο. Αυτό που τους εξοργίζει όμως όλους -δημόσιους , ιδιωτικούς και συνταξιούχους- είναι οι έκτακτες εισφορές  για τον φόρο αλληλεγγύης και τους λογαριασμούς της ΔΕΗ για τους οποίους πολλοί δηλώνουν αδυναμία να πληρώσουν καταφεύγοντας στο Δήμο.

Η έκρηξη της τιμής της βενζίνης που φτάνει και το 1,75 €/ λίτρο καθιστά δυσχερείς και τις ποιο στοιχειώδης μετακινήσεις αφού και τα δρομολόγια των αστικών συγκοινωνιών έχουν ελαχιστοποιηθεί. Ένα ζευγάρι συνταξιούχων για την μηνιαία επίσκεψη τους στο Βαθύ για να πάρουν τις συντάξεις τους χρειάζεται 55€ για το ταξί όταν η σύνταξη δεν ξεπερνάει τα 400€!

Αυτό που δίνει δυνατότητα επιβίωσης όμως είναι η εκμετάλλευση της γης είτε σ ένα μικρό χωράφι η ακόμα και στην αυλή του σπιτιού. Στην περίοδο της κρίσης έχουν πολλαπλασιαστεί οι κήποι με εποχιακά λαχανικά ενώ οι σπόροι   γίνονται ανάρπαστοι. Γωνίες των χωριών που για χρόνια είχαν εγκαταλειφτεί σήμερα φυτεύονται. Πολλές οικογένειες πήραν τις λίγες καταθέσεις τους από τις Τράπεζες για ν’ αγοράσουν κοτόπουλα, κουνέλια κάποια κατσίκα η για να εγκαταστήσουν ένα μελίσσι στο περιβόλι τους. Τα παλιά λιόδεντρα αρχίζουν πάλι να γίνονται εκμεταλλεύσιμα ενώ πολλοί ανακαλύπτουν το δάσος για να κόψουν ξύλα για την σόμπα, να μαζέψουν χόρτα, μανιτάρια,. καρύδια κλπ. Το ζήτημα της θέρμανσης αποτελεί το μεγαλύτερο εφιάλτη για πολλούς αυτό τον χειμώνα αφού η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης ξεπερνάει το 1 €.

Οι πιο ηλικιωμένες γυναίκες επιδίδονται σε πρακτικές ξήρανσης , εμφιάλωσης και διατήρησης των φρούτων και των λαχανικών για να υπάρχει περίσσεια για τον χειμώνα . Τα δίκτυα ανταλλαγής χωρίς χρήματα είναι καθημερινή πρακτική . Είναι σύνηθες πχ ν ανταλλάξει κάποιος μια γαλοπούλα για να πάρει ξύλα η λάδι  . Μόλις πρόσφατα ξεκίνησε μια ανάλογη πρωτοβουλία ανταλλαγής ρούχων. Είναι ίσως μια άλλη –θετική- πλευρά της κρίσης, τα πρώτα βήματα σ ένα μοντέλο αυτάρκειας και υπέρβασης του αδιέξοδου και ψυχοφθόρου καταναλωτικού προτύπου των πόλεων .

Πολλοί άνθρωποι κάνουν αναφορά στα άτυπα δίκτυα και στην ενορία τους που έχει αυξήσει τον αριθμό των εθελοντών τους για να προσφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια σ όσους έχουν μεγάλη  ανάγκη (άπορους , ηλικιωμένους , κατάκοιτους κλπ).

Η έλλειψη χρημάτων και προοπτικής, έχει οδηγήσει πολλούς –νέους η και μισθωτούς- από τα αστικά κέντρα πίσω στην οικογένεια τους. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος λένε πολλοί νέοι για να επιβιώσουν, αφού το μόνο εισόδημα για πολύ καιρό είναι αυτό της σύνταξης η κάποιος μισθός των γονιών τους.

Η αύξηση των αγροτικών χεριών έχει δημιουργήσει όμως μεγάλο πρόβλημα στους αλλοδαπούς εργάτες γης αφού τα μεροκάματα των 40€ είναι πλέον παρελθόν. Πολλοί αναγκάζονται να φύγουν ελλείψη εισοδήματος –κυρίως Αλβανοί-, η στοιβάζονται σε εγκαταλειμμένα σπίτια επιδιδόμενοι σε παράνομες μορφές εργασίας (ναρκωτικά κλπ) η μικροληστείες.  Τα δεδομένα αυτά ανεβάζουν συχνά την αντιπαράθεση με το ντόπιο στοιχείο που ζει την ανασφάλεια και επιζητά μεγαλύτερη αστυνόμευση.

Ο κόσμος εδώ ενώ έρχεται πιο κοντά νοιώθει μεγάλη ανασφάλεια για την τρέχουσες εξελίξεις καθώς και πλήρη εγκατάλειψη από το Αθηναϊκό κέντρο. Η απέχθεια και η οργή του λαού για το πολιτικό σύστημα και τους ξένους επικυρίαρχους (Γερμανούς) συνυφαίνεται με το άγχος και τον φόβο για την επόμενη μέρα που επιτείνονται από την συνεχή Τουρκική επιθετικότητα. Όπως λένε οι περισσότεροι, βασική προτεραιότητα είναι να καταφέρουν να επιβιώσουν αυτό τον χειμώνα. Όσο βαθαίνει η κρίση καταλαβαίνουν ότι η μόνη  δυνατότητα για να γίνει αυτό είναι η ανθρώπινη αλληλεγγύη , είναι το αίσθημα πως ανήκεις σε μια ομάδα και πως όλοι μαζί θα τα καταφέρουν!

Οι μεγαλύτεροι κάνουν συχνά λόγο για αναγκαιότητα ισχυρής και αποφασιστικής ηγεσίας αφού πιστεύουν πως το υπάρχον πολιτικό σύστημα έχει κλίσει οριστικά τον κύκλο του.