Πέμπτη 1 Απριλίου 2021

Κοινωνικές ανισότητες

 

Στην ιστορική μας διαδρομή οι Έλληνες δεν βιώσαμε  στον ίδιο βαθμό με τους δυτικο-ευρωπαίους την κληρονομική αριστοκρατία, γεγονός που εδραίωσε μια αντίληψη φυσικής ισότητας στο λαϊκό σώμα. Ο μικρός κλήρος, προϊόν της γεωγραφίας και του ανάγλυφου του τόπου, διατηρήθηκε μέσω της μικρής ιδιοκτησίας κατά την αστικοποίηση τον 20ου αιώνα, όπου η υπερμεγέθης  μικρομεσαία κοινωνική δομή αποτέλεσε σημαντική γραμμή άμυνας στην κοινωνική ανισότητα που προκάλεσαν οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής στη Δύση. 


Τι πιθανότητες υπάρχουν όμως να διατηρηθεί αυτή η «κοινωνική ομοιοστασία» στα αμέσως επόμενα χρόνια που θα ακολουθήσουν  της πανδημίας; Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ΜΚΟ Oxfam[1], αποτέλεσμα παγκόσμιας έρευνας στην οποία συμμετείχαν 295  οικονομολόγοι από διάφορες χώρες και παρουσιάστηκε στο πλαίσιο των διαδυκτιακών  συνομιλιών με τίτλο «Ατζέντα Νταβός» αυτή την περίοδο, αναμένεται σημαντική αύξηση των ανισοτήτων  στις περισσότερες χώρες. Σύμφωνα με την έκθεση οι δέκα πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο αύξησαν τον πλούτο τους εν μέσω πανδημίας κατά μισό τρις δολάρια, ποσό που θα μπορούσε από μόνο του να διασφαλίσει το συνολικό κόστος των εμβολίων σ’ όλο τον κόσμο. Την ίδια στιγμή εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται εκτός εργασίας ή είναι υπο-απασχολούμενοι. Η απώλεια των θέσεων εργασίας πλήττει περισσότερο τις γυναίκες οι οποίες αποτελούν το 70% των απασχολούμενων στους τομείς της υγείας και της κοινωνικής φροντίδας. Τομείς που παρά την σημασία τους στην αντιμετώπιση του covid  παραμένουν κακοπληρωμένοι με τους εργαζόμενους να είναι καθημερινά εκτεθειμένοι στην απειλή του ιού. Τα ποσοστά μολύνσεων και θνητότητας είναι μεγαλύτερα στις πιο φτωχές περιοχές σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Ισπανία, ενώ στην Μ Βρετανία οι θάνατοι λόγω covid στα φτωχά Βορειοανατολικά προάστια είναι διπλάσιοι από τους αντίστοιχους στο πλούσιο Λονδίνο[2].

Το κλειδί για την  γρηγορότερη ανάκαμψη είναι η δικαιότερη εισοδηματική και χωρική κατανομή η οποία όμως επιδεινώνεται όσο καθυστερεί η επάνοδος στην κανονικότητα. Στην εγχώρια αγορά εργασίας η πανδημία όξυνε τις μισθολογικές ανισότητες μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Οι δημόσιοι υπάλληλοι διατήρησαν την μισθολογική σταθερότητα,  που παρά τις περικοπές που υπέστησαν την περίοδο των Μνημονίων αμείβονται καλύτερα από τους μισούς υπαλλήλους  του ιδιωτικού τομέα που δεν ξεπερνούν τα 800€ μηνιαίως. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ΕΡΓΑΝΗΣ, 400 χιλ εργαζόμενοι, ήτοι το 20%  όσων δουλεύουν με σχέση ιδιωτικού δικαίου, έχει μηνιαίες απολαβές κάτω από 500€! Την ίδια περίοδο ένας στους δύο εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα μπήκε σε αναστολή εργασίας αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο της ανεργίας με το άνοιγμα της αγοράς, ενώ περίπου 1,5 εκατομμύριο  κλήθηκαν να εργαστούν πάνω από 35 ώρες   εντός του 2020.

Τα δεδομένα αυτά αντανακλώνται στο σκηνικό απαισιοδοξίας που αποτυπώνει το Οικονομικό Βαρόμετρο της GPO, όπου το 50% των συμμετεχόντων στην έρευνα καταγράφει μείωση εισοδημάτων κατά την διάρκεια της πανδημίας, ενώ το 58,7% θεωρεί ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας θα δυσχεράνει ακόμα περισσότερο το 2021[3].  Ο  πλέον κρίσιμος παράγοντας κοινωνικής εξισορρόπησης την επόμενη περίοδο είναι η δημιουργία νέων  θέσεων εργασίας που για το 57% αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα στην αντιμετώπιση της κρίσης. Ο επανασχεδιασμός των πολιτικών απασχόλησης της επιτροπής υπό την εποπτεία του κου Τσακλόγλου στο Υπ Εργασίας προσλαμβάνει ιδιαίτερη βαρύτητα. Όμως η αγορά από μόνη της, η επιδοματική πολιτική και τα ευρωπαϊκά χρήματα  δεν αρκούν για  να αντιμετωπίσουν το μέγεθος της τρέχουσας κρίσης,  παρά την ανάγκη  εξορθολογισμού.   Το Κράτος κι η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να αναδείξουν και να υποστηρίξουν έμπρακτα τα υπαρκτά παραγωγικά εγχειρήματα στο πλαίσιο μιας μεγαλόπνοης Εθνικής Στρατηγικής παραγωγικής και κοινωνικής ανάταξης.  Η εγχώρια ελίτ, ο εκτός συνόρων Ελληνισμός  και οι Τράπεζες θα πρέπει να συμβάλλουν αποφασιστικά και αναγκαστικά με ρευστό για την αντιμετώπιση του κοινωνικού ζητήματος και του παραγωγικού ελλείμματος, κατά το πρόσφατο παράδειγμα του ευεργέτη-εφοπλιστή κου Τσούνη.

Σε συνεργασία με χώρες υψηλού δημοσιονομικού χρέους  θα πρέπει αυτή την περίοδο να τεθεί υπό διαπραγμάτευση με τους Γερμανούς η αποπληρωμή του χρέους υιοθετώντας προτάσεις  όπως αυτή του οικονομολόγου Stefano Micosi για την μεταφορά των ομολόγων της ΕΚΤ στον ESM, ώστε το χρέος της περιόδου της πανδημίας να καταστεί μακροπρόθεσμο και να αποπληρωθεί με πολύ χαμηλό επιτόκιο.

200 χρόνια από το έπος της Εθνικής μας Παλιγγενεσίας, οι Έλληνες πρέπει να αποδείξουμε πρωτίστως ότι μπορούμε και θέλουμε να διαφυλάξουμε την ελευθερία που κατακτήσαμε με τεράστιες θυσίες έναντι του ίδιου εχθρού, της Τουρκίας, που μας απειλεί και πάλι με ιστορική έκλειψη. Δυστυχώς όμως οι εικόνες των τελευταίων ημερών αναδεικνύουν την χρεωκοπία ενός πολιτικού συστήματος και της ελίτ που επενδύουν στον εσωτερικό εμφύλιο στέλνοντας το μήνυμα της εθνικής μας παρακμής σ αυτούς που μας επιβουλεύονται…

Δημοσιεύτηκε στην εφ. ΡΗΞΗ, τεύχος 166, Μάρτιος 2021 

[1] https://www.oxfam.org/en/research/inequality-virus

[2] Αντίστοιχα θα μπορούσε κάποιος να συγκρίνει την πρόσφατη έκρηξη των κρουσμάτων στο κέντρο της Αθήνας λόγω υψηλής συγκέντρωσης μεταναστών και στα λαϊκά προάστια της Δυτικής Αττικής και του Πειραιά

[3] https://www.powergame.gr/ikonomia/36283/anisychia-kai-avevaiotita-gia-tin-epomeni-mera-tis-oikonomias/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Νεα ΚΑΠ: η αιτία των αγροτικών κινητοποιήσεων

Η χρονική μετάθεση κατά ένα χρόνο της εφαρμογής του όρου της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) περί υποχρεωτικής αγρανάπαυσης, συνιστά τ...