Τοπική διαχείριση νερού

Στον κάμπο της Άρτας ο φετινός Αύγουστος ήταν ιδιαίτερα θερμός. Πριν τελειώσει ο μήνας καταγράφηκε υπέρβαση της ανώτερης θερμοκρασίας από το μέσο ιστορικό του Νομού  σε  26 μέρες,  ενώ στις 12 από αυτές η ανώτερη θερμοκρασία ξεπέρασε τους 35oC! Σε τέτοιες συνθήκες το πότισμα των καλλιεργειών γίνεται επιτακτικό σε καθημερινή βάση.  Οι αυξημένες ανάγκες σε άρδευση  προκαλούσαν συχνές διακοπές της παροχής του νερού των γεωτρήσεων,  ιδιαιτέρως τις ώρες αιχμής των ποτισμάτων δλδ το  πρωί και το απόγευμα. Το νερό των αυλακών παρουσιάζει υψηλά επίπεδα ρύπανσης λόγω της ανεξέλεγκτης ρήψης σκουπιδιών, φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων ακόμα και…νεκρών ζώων.

 Η οικονομική δυσπραγία των μικρών καλλιεργητών  κι η εγκατάλειψη πολλών χωραφιών σε συνδυασμό με τις συνεχείς περιστολές του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων -προκειμένου να επιτευχθούν τα ετήσια πλεονάσματα-, έχει οδηγήσει σε μείωση εσόδων τον τοπικό ΤΟΕΒ (Ζώνης Λούρου) και κατά συνέπεια σε αδυναμία  προγραμματισμού δημόσιων έργων υποδομής μεταξύ άλλων για τη διαχείριση του νερού. Το συσσωρεμένο χρέος του Οργανισμού στη ΔΕΗ για παράδειγμα έχει προκαλέσει το σταμάτημα της λειτουργίας του τοπικού αντλιοστασίου, γεγονός που  επιτείνει τα πλημμυρικά φαινόμενα που θα επακολουθήσουν της παρατεταμένης ανομβρίας του καλοκαιριού.

Ένα τοπικό σχέδιο υποστήριξης της διατροφικής αυτάρκειας  θα προϋπέθετε τον δημόσιο έλεγχο των φυσικών πόρων και ιδιαιτέρως την διασφάλιση της  επάρκειας του νερού στο πλαίσιο της ορθολογικής διαχείρισης του. Στο πρωτογενή τομέα περίπου το 80% του νερού ξοδεύεται στην άρδευση και από αυτό το 80% περίπου  πάει χαμένο λόγω προβληματικού δικτύου και κακών πρακτικών ποτίσματος.

Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα Άρθρα 183 και 182 του νέου θεσμικού πλαισίου για την Τοπική Αυτοδιοίκηση «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ», ο Δήμος θα μπορούσε να καταστεί διαχειριστής βασικών τοπικών υποδομών και παραγωγός τοπικής ενέργειας συμπράττοντας σε αναπτυξιακές εταιρίες. Στην περίπτωση του νερού οι υποδομές αυτές  αφορούν στην  δημιουργία και διαχείριση  φυσικών  λιμνο-δεξαμενών σε κοινοτικές εκτάσεις, στην επαναλειτουργία των αδρανών υδραγωγείων αλλά και στην επιδότηση της συντήρησης και της κατασκευής  στερνών  που θα  συλλέγουν το νερό της βροχής μέσα  σε αγροτόσπιτα. Με την εγκατάσταση ηλεκτρονικών χρονοπρογραμματιστών ποτίσματος, οι αγρότες μπορούν να εξοικονομήσουν μεγάλα ποσά και το δίκτυο να εξισορροπήσει την ζήτηση, εξουδετερώνοντας τις συχνές διενέξεις με τους υδρονόμους. Η εγκατάσταση φωτο-βολταικών και μικρών ανεμογεννητριών θα αποτελούσε μια κάποια λύση   στην λειτουργία των αντλιοστασίων αλλά και στην φωταγώγηση των σκοτεινών  περιφερειακών δρόμων μειώνοντας συμβάλλοντας στην αποτροπή των ατυχημάτων.

Η αξιοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ για την διαχείριση του νερού και την δημιουργία αντιπλημμυρικών έργων σε συνδυασμό με πόρους από δραστηριότητες τοπικών συλλόγων, θα συνέβαλε στην κάλυψη του κόστους δημιουργίας  και λειτουργίας τέτοιων υποδομών καθιστώντας ενεργό τον ρόλο  των  κατοίκων και των ετεροδημοτών στην διαχείριση των φυσικών πόρων.

Μια  τοπική στρατηγική για την διαχείριση του νερού αποκτάει μεγαλύτερη σημασία στην προοπτική πιθανής εξαγοράς της ΔΕΗ από τους Γερμανούς στην οποία συμπεριλαμβάνονται και σημαντικά υδροηλεκτρικά φράγματα όπως αυτό  του φράγματος του Πουρναρίου στην Άρτα, από το οποίο αρδεύεται ο κάμπος.

Το ζήτημα του νερού αποτελεί μια  βασική παράμετρο στην παραγωγική ανασυγκρότηση των φθινουσών αγροτο-κτηνοτροφικών περιοχών της χώρας όπου ότι έχει απομείνει στο επίπεδο της μικρής παραγωγής βιώνει την παντελή έλλειψη συμβουλευτικής και  υποστήριξης σε ένα σύνολο αναγκών:  από το είδος της παραγωγής, την απεξάρτηση από τα χημικά και τον έλεγχο των εταιριών μέχρι την διασφάλιση της πρόσβασης στην αγορά αρχής γενομένης από την  κάλυψη των αναγκών σε επίπεδο περιφέρειας  την περίοδο της τουριστικής αιχμής.

 Ένα σύνολο δράσεων που θα έπρεπε να εντάσσονται σ ένα ευρύτερο εγχείρημα αναγέννησης της  περιφέρειας μ’ ένα σύνολο μέτρων  που θα περιελάμβαναν  γενναία κίνητρα επιστροφής γηγενών και  νέων ζευγαριών, υποστηρικτικές δράσεις  για την αύξηση των γεννήσεων και  των μητέρων αλλά και φροντίδας των ηλικιωμένων που αισθάνονται την απόλυτη εγκατάλειψη στα χωριά. Μια στρατηγική που έπρεπε ήδη να είναι σε εφαρμογή δεδομένου ότι στα πτηνοτροφία και στα χοιροστάσια το  ζωικό κεφάλαιο αντικαθίσταται σταδιακά από  μετανάστες που ζουν σε άθλιες συνθήκες δουλοπαροικίας και αναμένεται ν αυξηθούν, υποκαθιστώντας σταδιακά τον γερασμένο ντόπιο πληθυσμό….