Η συζήτηση για το Ασφαλιστικό Κατρούγκαλου

Την Τρίτη 12/1 πραγματοποιήθηκε εκδήλωση –συζήτηση, στο χώρο Πολιτικής  και Πολιτισμού «Ρήγας Βελεστινλής», με αφορμή την αποστολή «στο κουαρτέτο» του προσχεδίου Κατρούγκαλου για την νέα Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση, με ομιλητές τον Γιάννη Ξένο , τον υπογράφοντα και τον Γιώργο Καραμπελιά.

Σύμφωνα με τα λεχθέντα, το προσχέδιο των 170 σελίδων, αποτελεί το 4^ο κατά σειρά νομοθέτημα για την «διευθέτηση» του Ασφαλιστικού  την τελευταία 5ετία  και πιστώνεται αρνητικά εξ ολοκλήρου στην Κυβέρνηση (ΣΥΡΙΖΑ -ΑΝΕΛ). Η νέα «μεταρρύθμιση» έρχεται ως απότοκος των δεσμεύσεων Τσίπρα στο 3^ο Μνημόνιο, για εξοικονόμηση πόρων ύψους 450 εκατ. € το 2015 και 1,8 δις € το 2016, δεδομένων της επιδείνωσης όλων των οικονομικών δεικτών εντός του 2015 και των  διαπραγματευτικών αποτυχιών με τους δανειστές όπως για παράδειγμα η άρση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα ασφαλιστικά ταμεία.

Η συνταγή για την «επίτευξη της βιωσιμότητας» παραμένει ίδια μ αυτή που ακολουθήθηκε έως τώρα, υπό την καθοδήγηση της τρόικας: περικοπές με επιβάρυνση ασφαλισμένων και συνταξιούχων και αυξήσεις των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Το ιδιαίτερο του νέου σχεδίου είναι η ολοκλήρωση της διάλυσης της μικρομεσαίας κοινωνικής δομής που αποτελεί και την ιδιαιτερότητα της χώρας μας εντός της Ευρώπης.

Από 1/1/2015 η καταβαλλόμενη σύνταξη περιλαμβάνει δύο μέρη: την Εθνική Σύνταξη, -που καταβάλλεται από τον Κρατικό προϋπολογισμό με μόνη προϋπόθεση την 15ετή παραμονή στη χώρα-, ύψους 384^ων € και την Αναλογική που είναι συνάρτηση των εισφορών που έχει καταβάλλει ο εργαζόμενος, με σημαντικές περικοπές από τούδε και στο εξής λόγω μειωμένων ποσοστών αναπλήρωσης. Όσοι  υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης από 1/1/2016 και δηλώνουν μηνιαία εισοδήματα –από 1.000€ και πάνω- θα δουν τις συντάξιμες αποδοχές τους να μειώνονται κατά 15-20% σε σχέση με τους υπολογισμούς του 2015. Οι μειώσεις αυτές οφείλονται σε δύο παράγοντες: α) στην αλλαγή των ποσοστών αναπλήρωσης οι οποίοι θα υπολογίζονται με κυμαινόμενο συντελεστή, ξεκινώντας από τον χαμηλότερο στα πρώτα χρόνια του εργασιακού βίου έναντι του σταθερού μεγαλύτερου συντελεστή που ήταν η βάση για τον υπολογισμό έως σήμερα β) στον προσδιορισμό του συντάξιμου μισθού που θα είναι ο μέσος μισθός όλου του εργασιακού βίου έναντι του μέσου όρου της καλύτερης 5ετίας που ίσχυε έως το 2014 κι  έναν συνδυασμό του παλιού τρόπου για την πριν το 2010 περίοδο και του νέου για την  μετά το 2010 περίοδο του εργασιακού βίου που εισήγαγε ο Ν. 3863/10 (Λοβέρδου).

Μεγάλο πλήγμα θα υποστούν ελεύθεροι επαγγελματίες , νέοι επιστήμονες και αγρότες δεδομένης της κατάργησης των ασφαλιστικών κλάσεων από 1/1/2017 και του υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών και των εισφορών υγείας ως ποσοστό -20% για τις ασφαλιστικές εισφορές-, επί του δηλωθέντος μηνιαίου εισοδήματος. Ιδιαίτερη επιβάρυνση θ αντιμετωπίσουν όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν ετήσια εισοδήματα άνω των 20.000€ που σε κάποιες περιπτώσεις θα υποστούν τον διπλασιασμό των εισφορών τους.  Προκειμένου ν αντιμετωπιστούν οι αντιδράσεις των κατηγοριών αυτών επιχειρήθηκε μια ευνοϊκή ρύθμιση για όσους δουλεύουν με μπλοκάκια  εφόσον όμως αποδειχθεί εξαρτημένη σχέση εργασίας, οπότε το 13,5% της εισφοράς θα κληθεί να το καλύψει ο εργοδότης και το υπόλοιπο 6,5 % ο εργαζόμενος. Είναι προφανές πως τέτοιες ρυθμίσεις  θα οδηγήσουν στην αύξηση της αδήλωτης εργασίας, στην απόκρυψη εισοδημάτων και εν τέλει στην φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή ενώ θα ολοκληρώσουν την φυγή των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό. Για τον δε αγροτικό κόσμο η ρύθμιση αυτή σε συνδυασμό με τις υφιστάμενες φορολογικές επιβαρύνσεις : 26% φόρος και 75% προκαταβολή του φόρου, θα οδηγήσει  στη διάλυση της μικρομεσαίας αγροτικής παραγωγής .

 Ο μύθος της διασφάλισης των κατώτατων συντάξεων και όσων αντιμετωπίζουν κοινωνικό αποκλεισμό, καταρρίπτεται αφού η αυστηροποίηση των κριτηρίων χορήγησης του ΕΚΑΣ θα οδηγήσει μέχρι τον Μάρτιο του 2016 στην μείωση κατά 20% των δικαιούχων, που σήμερα λαμβάνουν συντάξεις των 500-600 €. Στην κατεύθυνση της μετατροπής τον συντάξεων σε επιδόματα Κοινωνικής Αλληλεγγύης θα υπόκεινται τόσο οι υπερήλικες ανασφάλιστοι του ΟΓΑ όσο και όσοι έπαιρναν Σύνταξη Αναπηρίας.

Ο Κος Κατρούγκαλος επιδίδεται σε μια επικοινωνιακή στρατηγική περί δήθεν «κόκκινων γραμμών» για την διατήρηση των υφιστάμενων Κύριων Συντάξεων αφού η όποια διαφορά προς τα κάτω, προκύψει κατά τον  επαναπροσδιορισμό τους θα καλύπτεται –όπως λέει-από την «προσωπική διαφορά» μέχρι τον Ιούλιο του 2018 που θα λήξει το τρέχον πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Μετά την ημερομηνία αυτή δεν υπάρχει καμία δέσμευση αφού από τότε θα πρέπει να εξισωθούν οι τρέχουσες συντάξεις με αυτές που θα δοθούν με τον νέο τρόπο υπολογισμού. Για να διασκεδάσει δε την αγωνία των σημερινών συνταξιούχων, ο Υπουργός ισχυρίζεται πως τότε θα υπάρχει δυνατότητα αυξήσεων λόγω θετικών ρυθμών ανάπτυξης   ή από τυχόν έσοδα που θα προκύψουν από την φορολόγηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών –εφόσον βέβαια το δεχτούν οι δανειστές -.

Σημείο τριβής  φαίνεται πως είναι η διατήρηση των Επικουρικών Συντάξεων αφού η Κυβέρνηση απέσπασε κατ αρχήν την σύμφωνη γνώμη των Εργοδοτικών Οργανώσεων για αύξηση των εισφορών κατά 0,5% για τους εργοδότες και 0,5% για τους εργαζόμενους, που θα εισφέρουν 300εκατ € στα ταμεία. Σε άλλη περίπτωση θα υπάρξει μεσο-σταθμική μείωση 17% για τις επικουρικές συντάξεις άνω των 170€. Η αντιδράσεις του κουαρτέτου στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, επικαλούμενοι θέματα ανταγωνιστικότητας και αύξησης της ανεργίας ίσως να υποκρύπτουν κι ένα γενικότερο σχέδιο για την μεγαλύτερη διείσδυση ασφαλιστικών πολυεθνικών στην εγχώρια αγορά. Ήδη από την περίοδο Σαμαρά υπάρχει επιμονή για την επέκταση της δράσης των ιδιωτικών ασφαλιστικών από το επίπεδο 3 στο επίπεδο 2 που αφορά στις επικουρικές συντάξεις. Η σταδιακή μετατόπιση του Ασφαλιστικού συστήματος από Αναδιανεμητικό σε Κεφαλαιοποιητικό ( βασική σύνταξη , ατομικές μερίδες και επέκταση της ιδιωτικής ασφάλισης) σε συνδυασμό με την διαχείριση με όρους αγοράς των αποθεματικών στο  Νέο Εθνικό Φορέα Κοινωνικής ασφάλισης στον οποίο υπάγονται 1/1/2016 όλα τα ταμεία, βοηθάει στην επέκταση του ρόλου των ιδιωτικών ασφαλιστικών. Προς την κατεύθυνση αυτή είναι και η νέα Κοινοτική Οδηγία SOLVENCY II η οποία τίθεται σε ισχύ και ευνοεί στην άρση των επενδυτικών εμποδίων των ασφαλιστικών πολυεθνικών εντός ευρωζώνης με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την εξαγορά της Αγροτικής Ασφαλιστικής από την Γερμανική ERGO.

Η διάλυση του εναπομείναντος Κοινωνικού Κράτους έμελε να συντελεστεί με διακυβέρνηση της «νέο-φιλελεύθερης Αριστεράς», η οποία ανοίγει εκ νέου το Ασφαλιστικό σε μια από τις χειρότερες στιγμές της Οικονομικής και Κοινωνικής κατάστασης της χώρας, με αναμενόμενα αρνητικά αποτελέσματα.

Σε άλλη κατεύθυνση, η οποία διαπραγμάτευση για την βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού συστήματος θα προϋπέθετε: την Παραγωγική Ανασυγκρότηση με δημιουργία πραγματικών και βιώσιμων θέσεων εργασίας που θα έφερναν πόρους στα ταμεία & και μια στρατηγική για την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της Δημογραφικής συρρίκνωσης της χώρας. Σε μια χρονική περίοδο με 2,3 εκατ συνταξιούχους –και ετήσια αύξηση τους κατά 100 χιλ -  στους οποίους αντιστοιχούν μόλις 3,7 εκατ εργαζόμενοι (1/1,6), είναι αδύνατον να επιτύχεις την βιωσιμότητα του συστήματος χωρίς να υποκύψεις στους εκβιασμούς των περικοπών. Προκειμένου δε να καταστεί βιώσιμη η αναλογία αυτή (τουλάχιστον 1συνταξιύχος/3εργαζόμενους) σε μια χώρα που γερνάει, απαιτούνται γενναία κίνητρα σε νέα ζευγάρια και σε δομές στήριξης της οικογένειας και όχι  ενίσχυση της εργασίας των μεταναστών και άνοιγμα των συνόρων που προωθεί η Κυβέρνηση Τσίπρα.

Απαιτείται τέλος ένα σχέδιο ανα-κεφαλαιοποίησης των ασφαλιστικών ταμείων θυμίζοντας στους δανειστές μας την αποτυχία των έως τώρα προγραμμάτων τους που οδήγησαν: στην λεηλασία του PSI με 13δις € , στις μειώσεις της Κρατικής επιχορήγησης κατά 10δις €, στην αύξηση της εισφοροδιαφυγής και των οφειλών στα Ταμεία, και στην έκρηξη της ανεργίας στο 27% με συνεπακόλουθη μείωση των ετήσιων εισφορών.

Η εξεύρεση κεφαλαίων για την ανακεφαλαιοποίηση των Ασφαλιστικών ταμείων θα έπρεπε ν αποτελέσει την αιχμή του δόρατος για την επιστροφή κεφαλαίων από τις Τράπεζες του εξωτερικού αλλά και την πάταξη της διαφθοράς ,προκειμένου οι «κλεπτοκρατικές ελίτ» του τόπου να πληρώσουν για πρώτη φορά για την εγκληματική διαχείριση των αποθεματικών των ταμείων τα τελευταία 40 χρόνια.