Kοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις των Μνημονίων και προοπτικές διεξόδου

Κοινωνική και επιχειρηματική ερήμωση μπορεί να χαρακτηριστεί η τριετία 2009-2012 με την εφαρμογή των μέτρων του Μνημονίου και των συναφών Δανειακών συμβάσεων που υπέγραψε η Κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου και συνεχίζει με τον ίδιο ζήλο η τρι-κομματική συμμαχία υπο τον Κο Α. Σαμαρά. Τα όσα προκύπτουν από : α) την ετήσια έκθεση για την Ελληνική Οικονομία και την Απασχόληση του ΙΝΕ ΓΣΕΕ β) την αποτύπωση του οικονομικού κλίματος από την έρευνα του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ και από γ) την μελέτη της ICAP  σε δείγμα 22.500 επιχειρήσεων , αποδεικνύουν την τάση «βουλγαροποίησης» της ελληνικής οικονομίας και την απαρχή της δημιουργίας μιας ζώνης φτηνού εργατικού δυναμικού στον ευρωπαϊκό νότο με εκκίνηση από το «πειραματόζωο Ελλάδα». Επιπρόσθετα τα όσα διαδραματίστηκαν αποτελούν αδιάσειστα στοιχεία για τις πολιτικές και ποινικές ευθύνες πρωτίστως του νυν καθηγητή του Harvard Κου Παπανδρέου, του Υπουργού των Οικονομικών κου Παπακωσταντίνου, όλων εκείνων που υπέγραψαν και όσων πρόκειται να υπογράψουν τους όρους της οριστικής λεηλασίας του πλούτου της χώρας στο πλαίσιο των Μνημονίων .

Το πρώτο και βασικό στοιχείο της έκθεσης της ΓΣΕΕ , είναι η ύφεση η οποία σε σχέση με το 2007 θα φτάσει στο 22% καταστρατηγώντας όση συσσώρευση πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας από το 1995 και ύστερα. Η εγχώρια ζήτηση το 2012 έφτασε στα επίπεδα του 2000 καταγράφοντας πτώση 25% έναντι του 2009. Η πτώση αυτή είναι αποτέλεσμα  της αύξησης της φορολογίας (άμεσων και έμμεσων φόρων), της αύξησης της τιμής των προϊόντων λαϊκής κατανάλωσης – τα βασικά είδη διατροφής  συνεχίζουν να πωλούνται  30% ακριβότερα από τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε αφού λόγω της αναγκαιότητας τους οι εταιρίες λειτουργούν ολιγοπωλιακά- , σε συνδυασμό με την θεαματική μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος που ξεπέρασε μεσο-σταθμικά το 8% και  που αθροίζεται σε 30% μείωση των μέσων αποδοχών του μισθωτών έναντι του 2009. Με μέσο ετήσιο  όρο αποδοχών στα 25.400 € η χώρα μας πλησιάζει τις μέσες αποδοχές της Μάλτας και της Πορτογαλίας ενώ η ψήφιση των νέων μέτρων θα οδηγήσει στα μισθολογικά επίπεδα της Τσεχίας και της Εσθονίας . Η κατάρρευση του μισθολογικού κόστους είναι αποτέλεσμα διαδοχικών νομοθετικών ρυθμίσεων από το 2010 στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα με αποτέλεσμα : την μείωση  των επιδομάτων αδείας και των δώρων των εορτών , το κόψιμο των φορο-απαλλαγών στον εφαρμοστικό νόμο του Μεσοπρόθεσμου , την κατά 22% μείωση μισθών και ημερομισθίων που υπάγονται στην Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας , την κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων αφού οι συλλογικές συμβάσεις από 14/2/12 καθορίζονται με νόμο από την κυβέρνηση και  έχουν τριετή ισχύ.

Η μείωση του κατώτατου μισθού κατά 22% και εν γένει του μισθολογικού κόστους αιτιολογήθηκε από την τρόικα για την διατήρηση των θέσεων εργασίας, παρ όλα αυτά ηδη από το 2010 νομοθετείται η διευκόλυνση των απολύσεων αφού οι σχετικές αποζημιώσεις μειώθηκαν από 45-60% και με ελεύθερο όριο για τις επιχειρήσεις έως 20 εργαζόμενους . Αποτέλεσμα:   η εκτίναξη της ανεργίας στο 24% ήτοι 1,2 εκατ. ανθρώπους με προοπτική το 1,4 εκατ , δλδ κοντά στο 28% του εργατικού δυναμικού το 2013. Κι ενώ η πτώση του εργατικού κόστους κατά την φιλολογία του Μνημονίου γίνεται για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας , η έρευνα αποδεικνύει πτώση της παραγωγικότητας της εργασίας κατά 5,6 % μεταξύ 2008 και 2011 ενώ οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στο τέλος του 2012 θα έχουν επανέλθει στο επίπεδο αυτών του 2007 και οι συνολικές επενδύσεις θα βαίνουν μειούμενες  κατά 6% του ΑΕΠ καταδεικνύοντας την φάση από-επένδυσης που βρίσκεται η ελληνική οικονομία. Θετική εξέλιξη παρουσίασε μόνο το εξωτερικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών το έλλειμμα του οποίου μειώθηκε στο 5,8% λόγω της κατάρρευσης των εισαγωγών. Η μείωση κατά 7,8 δις € του προϋπολογισμού για το 2013 προοιωνίζει την επόμενη χρονιά ως την δυσκολότερη των τελευταίων χρόνων ενώ παρά τις συνεχείς περικοπές,  λόγω της ύφεσης, το Δημόσιο χρέος θα φτάσει το 176% το 2013 (Fitch), εξανεμίζοντας εντελώς όλες τις θυσίες του Ελληνικού λαού .

Με βάση το μοντέλο πρόβλεψης του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ περίπου 190.000 νέες επιχειρήσεις δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν κίνδυνο κλεισίματος μέσα στο 2013 με κίνδυνο απώλειας ακόμα 260.000 θέσεων εργασίας ενώ για τρίτη συνεχόμενη χρονιά η αναλογία προσλήψεων προς απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα είναι 1:7. Τουλάχιστον οι μισές από τις επιχειρήσεις δηλώνουν αδυναμία έγκαιρης καταβολής των μισθών , ενώ το 40% προχώρησε σε μείωση ωρών και ημερών εργασίας και το 33,2% σε μειώσεις αποδοχών. Επιτείνοντας το μοντέλο του φτηνού εργατικού δυναμικού της τελευταίας 20ετίας οι εργοδότες για την διατήρηση τους σε συνθήκες έλλειψης ρευστότητας εστιάστηκαν μονομερώς στο εργατικό κόστος αφού τα λειτουργικά έξοδα, οι φορολογικές επιβαρύνσεις και οι ασφαλιστικές εισφορές έβαιναν συνεχώς αυξανόμενα . Η εξήγηση λοιπόν του μαζικού κλεισίματος των Μικρομεσαίων επιχειρήσεων έγκειται  αφενός στην κατάρρευση της ζήτησης και του τραπεζικού δανεισμού αφετέρου στη μεγάλη αύξηση των λειτουργικών εξόδων τους. Σε μια διετία το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος αυξήθηκε κατά 25% με υπαγωγή του ΦΠΑ από το 11 στο 13%. Η τιμή των καυσίμων σχεδόν διπλασιάστηκε –αφού οι φόροι έφτασαν στο 65% της τελικής τιμής τους- αυξάνοντας την τιμή των εμπορευμάτων και των πρώτων υλών ενώ τέλος οι συνεχείς αυξήσεις του ΦΠΑ και η μεταφορά υπηρεσιών σε υψηλότερους συντελεστές εξανέμισαν την κερδοφορία των επιχειρήσεων . Να σημειώσουμε τέλος ότι η τιμές των ενοικίων και ο «αέρας» των καταστημάτων δεν συμβαδίζει με την κατάρρευση της αξίας των ακινήτων και παραμένει πολύ υψηλή δαπάνη στην λειτουργία της επιχείρησης. Κατά την ίδια έρευνα τέλος σημαντικό  πρόβλημα αποτελεί η αλματώδης αύξηση της εγκληματικότητας ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις στα μεγάλα αστικά κέντρα αφού το 36% αυτών δηλώνουν ότι έχει πέσει θύμα εγκληματικής ενέργειας.

Στους κλάδους των επιχειρήσεων σύμφωνα με την μελέτη της ICAP την μεγαλύτερη επιδείνωση παρουσίασε  ο κλάδος των φαρμάκων αφού η φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε από 5,5 δις € το  2009 στα 2,88 δις € το 2012 (εκτίμηση κλεισίματος). Η μείωση φτάνει το 45% αφού ο κλάδος του φαρμάκου αποτελεί έναν απόλυτα ελεγχόμενο τομέα με προσδιορισμό των τιμών αποκλειστικά από το Υπουργείο Υγείας, την ίδια στιγμή που η εγχώρια παραγωγή φαρμάκων στρέφεται στις εξαγωγές είτε με την  παραγωγή επώνυμων γενοσήμων είτε πρωτότυπων με την καταβολή δικαιωμάτων σε ξένους οίκους  και αντιστοιχεί στο 2-3 % του ΑΕΠ. Της συρρίκνωσης του κλάδου των φαρμάκων έπεται ο κατασκευαστικός τομέας με συνολική πτώση των πωλήσεων κατά 18,6% και μείωση των μεικτών κερδών κατά 14,3 %. Στην  ίδια τροχιά και ο βιομηχανικός τομέας με ζημιές που υπερδιπλασιάστηκαν το 2012 και με αντίστοιχη μείωση των μεικτών κερδών κατά 8,4 % λόγω αύξησης των λειτουργικών εξόδων. Στο εμπόριο προέκυψε μείωση των πωλήσεων κατά 4,5% και ειδικά στο λιανικό εμπόριο η ετήσια ύφεση φτάνει στο 14 % τα δύο τελευταία χρόνια, με μεγαλύτερο πλήγμα στον κλάδο της ένδυσης  και των πολυκαταστημάτων. Άνοδο των πωλήσεων κατά 5,4% αντίθετα παρουσίασε ο κλάδος του τουρισμού κυρίως λόγο αύξησης των τουριστών από Βαλκάνια, Ρωσία και Τουρκία.

 Η οδυνηρή αυτή πραγματικότητα εκφράστηκε κατά κάποιο τρόπο στην κινητοποίηση της ΓΣΕΕ –ΑΔΕΔΥ στις 26 Σεπτεμβρίου η οποία όμως δεν ήταν σε καμία περίπτωση αντιπροσωπευτική του θυμού και της απόγνωσης στην οποία έχει περιέλθει ο ελληνικός λαός. Η λήψη των νέων μέτρων σε συνδυασμό με την οριστικοποίηση της θέσης της χώρας -εντός η εκτός Ευρω- που θα δώσει τέλος στην ανασφάλεια και στην αναμονή, είναι σίγουρο πως θα δημιουργήσει τεράστιες αναταράξεις αμφισβητώντας εκ βάθρων το αστικό σύστημα και την παρασιτική ελίτ της χώρας. Οι ογκώδεις διαδηλώσεις που είναι σε εξέλιξη το τελευταίο διάστημα σε Πορτογαλία και Ισπανία και προκαλούν τριγμούς στο πολιτικό εποικοδόμημα - στην Πορτογαλία η κυβέρνηση συνασπισμού κλυδωνίζεται και ο στρατός δια της ηγεσίας του δηλώνει ότι συ-στρατεύεται με του διαδηλωτές ενώ στην Ισπανία, ο Ραχόι βρίσκεται αντιμέτωπος με την αναζωπύρωση των αποσχιστικών τάσεων στην Καταλονία-,  είναι θέμα χρόνου να επεκταθούν και στη χώρα μας. Ο καθοριστικότερος παράγοντας μιας επικείμενης εξέγερσης είναι το αίσθημα αδικίας και αδιεξόδου που βιώνουν επί τρία χρόνια τα μεσαία και κατώτερα στρώματα της χώρας που σηκώνουν μονομερώς το βάρος της κρίσης την ίδια στιγμή που 3000 εκπρόσωποι της παρασιτικής ελίτ  έσπευσαν να αγοράσουν πολυτελείς κατοικίες στο city του Λονδίνου ενώ  50.000 έβγαλαν τα εισοδήματα τους σε Ελβετικές Τράπεζες. Όλοι αυτοί   μαζί με τους πολιτικούς που ενέχονται σε οικονομικά σκάνδαλα θα πρέπει να λογοδοτήσουν στον Ελληνικό λαό και ένα μέρος των περιουσιακών τους στοιχείων να δημευτεί ως ελάχιστη συμβολή στο χρέος που αυτοί πρωτίστως δημιούργησαν.

Σε κάθε περίπτωση οι επικείμενες Αμερικανικές εκλογές αποτελούν ορόσημο για την εξέλιξη της Ελληνικής υπόθεσης και κάθε παράταση της καταβολής δόσης των 32 δις πέραν αυτών – ολόκληρης η τμηματικά καταβληθείσας- θα σηματοδοτήσει το οριστικό διαζύγιο της χώρας από την Δυτική Ευρώπη. Είτε όμως αυτό συμβεί –όπως επιζητούν οι Γερμανοί Τεύτονες από την αρχή της κρίσης- είτε ανασταλεί λόγω των γεωπολιτικών παραγόντων , αυτό που είναι σίγουρο είναι πως η κρίση αυτή και η θλιβερή αντιμετώπιση της χώρας από τα Δυτικά κέντρα ισχύος , -Βερολίνο και Βρυξέλλες- και τους εγχώριους παρατρεχάμενους και πρακτορίσκους τους , θα σηματοδοτήσει την οριστική τομή στο μεταπολεμικό δόγμα του «ανήκομεν εις την Δύση» και στην πλήρη πολιτιστική και οικονομική επικυριαρχία αυτής στην φάση της παγκοσμιοποίησης από το 1990 και μετά σε επίπεδο συλλογικής συνείδησης.

Μια βασική γεωπολιτική παράμετρος πέραν της ισλαμικής έκρηξης και των εξελίξεων στη Συρία  που εξηγεί την άμβλυνση της Γερμανικής οξύτητας στην αντιμετώπιση της χώρας μας είναι η σθεναρή παρέμβαση της Κίνας  η οποία διεμήνυσε πρόσφατα στην Καγκελαρία ότι δεν θα δεχτεί την συνέχεια της απώλειας χρημάτων από την κρίση του Ευρώ.

 Οι παραπάνω εξελίξεις έχουν ιδιαίτερη σημασία αφού επιβεβαιώνουν την αρχική μας θέση ότι η Ελλάδα χρειάζεται χρόνο προκειμένου να παραμείνει μέρος της κρίσης της Ευρωζώνης και προκειμένου να ωριμάσουν οι κοινωνικές συνθήκες και οι πολιτικοί όροι ώστε με τις λιγότερες απώλειες να κάνει την μετάβαση . Σε κάθε περίπτωση η αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και ο απεγκλωβισμός από την Γερμανική επικυριαρχία θα πρέπει να γίνει με όρους απαγκίστρωσης από την παγκοσμιοποίηση και την ριζική αλλαγή του παραγωγικού και καταναλωτικού υποδείγματος της χώρας εάν θέλουμε να διαγράψουμε μια βιώσιμη πορεία στα όρια των κόσμων ως διακρατική οντότητα και να μην υπαχθούμε στην νέο-οθωμανική σφαίρα επιρροής.

Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν από την γράφοντα σε συνάντηση εκπροσώπων του Ευρωπαϊκού δικτύου κατά της φτώχειας από τις χώρες που υφίστανται πολιτικές της τρόικας –Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία και Ρουμανία- προκειμένου να δημιουργηθεί μια πρωτοβουλία αλληλεγγύης και στήριξης της χώρας μας και παράλληλης καταγγελίας της Γερμανικής Ηγεμονίας. Εντός του Νοεμβρίου προγραμματίζεται κοινή συνέντευξη τύπου στην Αθήνα και στο Βερολίνο.