Ο Νικολάκη Εφέντης κι η απελευθέρωση των Ιωαννίνων.

 Η νικηφόρα έκβαση των πολεμικών επιχειρήσεων την 21η Φεβρουαρίου του 1913 και η προέλαση των ελληνικών στρατευμάτων στην πόλη των Ιωαννίνων την επόμενη μέρα, μετά από 483 χρόνια Οθωμανικής κατάκτησης, είναι συνδεδεμένη στην ιστορική μας μνήμη με τον διάδοχο Κωσταντίνο, τον αντιστράτηγο της μετέπειτα 8ης Μεραρχίας Σαπουντζάκη, τους ηρωικούς εύζωνες των Βελισσαρίου και Ιατρίδη, τον υποστράτηγο Καλλάρη της 2ης μεραρχίας, τους Γαριβαλδινούς υπό τον Κερκυραίο ήρωα Λορέντζο Μαβίλη, ακόμα και με τον Ιωάννη Μεταξά που συνέταξε το τελικό σχέδιο επίθεσης υπό την χρονική πίεση του Βενιζέλου.

Θα άξιζε όμως να σταθούμε σε δύο σχετικά άγνωστα πρόσωπα που η συμβολή τους στην απελευθέρωση της πόλης ήταν καθοριστική. Τον Αθανάσιο Τσεκούρα και τον Νικολάκη Εφέντη (πραγματικό του όνομα Νικόλαος Τσεπτσίδης ή Μιζαντζιόγλου). Ο πρώτος ήταν μέλος του Ηπειρωτικού κομιτάτου, ενός κατασκοπευτικού δικτύου στο οποίο συμμετείχαν Ηπειρώτες διανοούμενοι, έμποροι ακόμα και χωρικοί και αγωγιάτες, που συστάθηκε στις 25 Μαρτίου του 1906 από τον Χιμαριώτη Σπύρο Σπυρομήλιο, με σκοπό την απελευθέρωση της Ηπείρου. Ο δεύτερος ομογενής μας αξιωματικός του Τουρκικού στρατού στα Γιάννενα, υπεύθυνος για την συντήρηση των οχυρών του Μπιζανίου που είχαν ενισχύσει με πυροβολεία Γερμανοί μηχανικοί υπό τον στρατηγό Κόλμαρ φον ντερ Γκολτς, τα οποία αποτελούσαν το ανυπέρβλητο εμπόδιο στις επιχειρήσεις του Ελληνικού στρατού, εκείνο τον δύσκολο χειμώνα του 1913. Ο Νικολάκη Εφέντης ήταν αυτός που σχεδίασε και παρέδωσε τα σχέδια της οχύρωσης, ιδιαιτέρως την θέση των πυροβολείων στην θέση «Σκύλλα» των οχυρών, όπως αναφέρεται στις πολεμικές εκθέσεις της εποχής, κάνοντας έτσι εφικτή την κατάληψη τους. Καθοριστικής σημασίας στην ενέργεια αυτή ήταν η επίδραση του Μητροπολίτη Γερβάσιου, μέλος του κομιτάτου, στον Εφέντη με τον οποίο ήρθε σε μυστική επαφή με την μεσολάβηση του Τσεκούρα. Η κοινή καταγωγή των Εφέντη Γερβάσιου από τον Πόντο της Μικράς Ασίας και η πίστη στον Θεό ήταν οι παράγοντες που συντέλεσαν στην ριζική μεταμέλεια του, οδηγώντας στην παράτολμη παράδοση των μυστικών σχεδίων. Μετά την απελευθέρωση και παρά το αίτημα του προς τον διάδοχο Κωσταντίνο να παραμείνει μυστική η συμβολή του στην απελευθέρωση των Ιωαννίνων και να μεταφερθεί στην Τουρκία, κοντά την οικογένεια του με τις ανταλλαγές του πληθυσμού, οι Τούρκοι έμαθαν για τον ρόλο του από ένα δημοσίευμα στην εφημερίδα «Πατρίς» της Θεσσαλονίκης. Μετά από φρικτά βασανιστήρια τον κρέμασαν και μαζί μ αυτόν τα επτά μέλη της οικογένειας του. Αξίζει να μνημονεύουμε και να τιμούμε αυτούς στους οποίους οφείλουμε σήμερα την κακοποιημένη ελευθερία μας και ιδιαίτερα τους πιο αφανείς, αφού δυστυχώς δεν φρόντισε η επίσημη Πολιτεία να τους θυμόμαστε. Χρόνια πολλά στους συμπατριώτες μου στα Γιάννενα!

21.02.2023